آنری ماتیس (حلزون ۱۹۵۳)

در فرانسه شهرت ماتیس تحت الشعاع پیکاسو کمرنگ شد. بعد از رهبری فووها، آثار جسورانه‌ای از ماتیس به نوعی نقاشیی خودمانی روی کار آمد. در آثار دهه ۱۹۲۰ وی شاهد خلاقیت و فردیت وی، به تعبیری ژرف نمایی سنتی غربی در فضایی تخت که متاثر از مینیاتور ایران بود، هستیم. گویی فضای شاعرانه بونار در آثار ساده وی نقش بست. در اواخر دهه ۱۹۲۰ این فضای شاعرانه از آثار ماتیس ناپدید می‌شود و تابیری خشک و جدی در پیکره‌هایش عرضه می‌کند.

در سال‌های ۱۹۴۴-۱۹۴۷ کتابی به عنوان جاز می‌نویسد که مجموعه عظیمی از کاغذهای بریده شده و چسبانده در کنار هم است. دستیارهای او کاغذهای رنگ شده را بریده و کنار هم پسبانده دقیقا همانند عمل یک پیکر تراش که سنگ را می تراشد. این عما را طراحی با قیچی طرح می‌کند. در سال ۱۹۵۳ آثار حلزون(تصویر۴-۴) و خاطره اقیانوسیه ماهیت دیدگاه هنرمند را به تصویر می‌کشد.

از نخستین سبک‌های نقاشی در جنبش‌های پیشتاز هنر اروپا که بین ۱۸۹۸ تا ۱۹۰۸ در فرانسه آغاز شد و تا جنگ جهانی اول ادامه یافت. فوویسم نخستین جنبش مهم نقاشی سده بیستم است. نقاشان فوویست خواست‌های درونی خود را به بازتاب دادن واقعیت بیرونی ترجیح ‌دادند. آن‌ها آثار خود را با استفاده از رنگ‌های خالص و شفاف به گونه‌ای پرخاشگرانه، پرشور، غیرواقعی و زمخت خلق نمودند. عنصر رنگ در آثار فوویست حالتی فردی و شخصی دارد. هنرمندان این مکتب با وجود این‌که در استفاده از رنگ قانون‌شکنی کرده‌اند، ولی از نظر بصری و تناسبات اجزای تصویر همچنان به طبیعت وفادار بودند.

این آثار کشش بین طراحی و رنگ را به خوبی نشان می دهند. ماتیس به دیدن پیش از پیش داوری روند خود را پیش برد. وی همانطور که طراح قابلی بود رنگ پرداز ماهری هم هست که در آثار متاخر وی از جمله اثر زیر تقابل هنر انتزاعی و نقش مایه فیگوراتیو وجود دارد. گردشی که در اثر مشاهده میکنیم برگرفته از طبیعت حلزون که با کاغذ هار رنگ شده و برش خورده در فضایی با حاشیه نارنجی قرار دارد. گویی حلزون انتزاعی در طبیعت انتزاعی خود در حال گردش است. قطع آثار متاخر او عظیم است که نوی حکم رانی و قدرت را القا می‌کند.

تصویر ۴-۴- آنری ماتیس، حلزون، ۱۹۵۳، گواش روی کاغذ بریده شده و چسبانده شده، ۲۸۷×۲۸۶ سانتیمتر، گالری تیت، لندن.