هنر می‌تواند سرمایه‌گذاری خوبی باشد!
هنر را نه تنها می‌توان کسب و کار خواند، بلکه می‌شود نشانِ تجارتی پرسود با گردش مالی بالا بر آن گذاشت. روند صعودی قیمت‌ها در بازار هنرِ جهان مدت‌ها است که تداوم یافته است و به نظر می‌رسد که همه روزه، رکورد حراج دیگری به عنوان بالاترین قیمتی که تاکنون پرداخت شده، به ثبت برسد.
خریداری آثار هنری راه مناسبی برای حمایت از هنرمندان به حساب می‌آید و رد برجسته و منحصر به فردی در دکوراسیون داخلی خانهٔ شما از خود به جای می‌گذارد. این سرمایه‌گذاری می‌تواند بر ارزش مادی شبکه تجاری شما بیفزاید و سود و منفعت واقعی و چشمگیر برای مایملک شما و نسل‌های آینده فراهم آورد.
برای ورود به این بازار، به مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری، باید تحقیقات مقتضی را به انجام برسانید و برای خود و سرمایه‌تان حاشیه امنیت ایجاد نمایید.
هراس نوآموختگان
با اندکی پشتکار و آینده‌نگری می‌توانید خانه‌تان را از تابلوهایی پر کنید که دارایی ارزشمندی به شمار می‌آیند. این تجارت گاهی به ویژه برای کلکسیونرهای تازه‌وارد، هراس‌آور می‌شود؛ اما می‌توان این اطمینان خاطر را به ایشان داد که برای هر گردآورندهٔ آثار هنری با هر میزان بودجه‌ای، فرصت‌های بسیاری برای بهره‌مندی و سرمایه گذاری در هنر وجود دارد.
آثار هنری را از کجا خریداری کنیم؟
معیارهای بسیاری برای گزینش آثار هنری جهت خریداری وجود دارد. البته، بسیاری از مردم تنها براساس پسند و علاقهٔ خود خرید می‌کنند. برای الباقی که به عنوان سرمایه‌گذاری به سراغ آثار هنری می‌روند، ترجیحشان یافتن اثر هنری‌ای است که دارای ارزش افزوده نیز باشد. اما به طور کلی خرید آثار هنری را می‌توانید از این مکان‌ها آغاز کنید:
۱.گالری‌های هنری
گالری‌ها یکی از مکان‌های مرسومی هستند که گردآورندگان آثار هنری از دیرباز مورد بررسی قرار می‌دهند و از آن‌ها آثار تازه‌ای خریداری می‌کنند. وقتی به شهرهای هنر محور دنیا سفر می‌کنید که مملو از گالری‌ها هستند، جاهایی مثل نیویورک یا سانتا فه (Santa Fe)، یا اینکه فقط سری به یک گالری در زادبوم خود می‌زنید، همواره با آثار جدیدی رو‌به‌رو می‌شوید که درمعرض نمایش قرار دارند و آماده فروش هستند.
۲.نمایشگاه‌های هنری
هنرمندان بومی اغلب آثارشان را در نمایشگاه‌ها به فروش می‌رسانند. گستره‌ای پهناور که از نمایشگاه‌های کوچک محلی که آثار هنرمندان درحال رشد را در معرض نمایش می‌گذارند تا نمایشگاه‌های هنری بنام و پر آوازه مانند: بازل (Basel) میامی، آرمِری شو (Armory Show) و FIAC را دربر می‌گیرد.
حراج‌های هنری
اگر در مورد حراج‌های هنری تجربه کافی ندارید، احتمالا لازم است که با یک مشاور هنری یا کارشناس خرید آثار، همکاری کنید تا شما را در فرآیند تبادل بهاء یاری نماید. حراج‌ها به دو روش حضوری و آنلاین برگزار می‌شوند. از مزایای حراج‌های حضوری می‌توان به: ارتباطات تجاری پرمایه و نغز، فعالیت فیزیکی روزانه، ظاهر جذاب، پیوندهای بومی، افزایش مراجعات، امکان تعامل رو در رو، الگوی تجاری ساده و سرراست، یادگیری آسان و فقدان لحظات ملال‌انگیز اشاره کرد. معایب حراج‌های حضوری عبارت‌اند از: الزام حضور در تجمعات پر ازدحام، دشواری یافتن تأمین‌کنندگان مناسب، مالیات‌های گزاف، مخارج جانبی بالا و تعهدات زمانی دشوار.
درحالی که حراج به روش آنلاین از چنین مزایایی برخوردار است: انعطاف‌پذیری همه‌جانبه، قابلیت آغاز کسب و کار از خانه، هزینه‌های استارت‌آپی اندک، متر و معیار معین، فقدان هزینه‌های جانبی، ظرفیت درآمدی نامحدود، نیاز اندک به تجربه، امکان ابراز نظرگاه شخصی، امکان انجام کار از هر نقطه و مکان، مزیت الهام‌بخشی و درآمدزایی، حتی در زمان خواب. به عنوان مضرات حراج به شیوه‌ی آنلاین مواردی را که در پی می‌آیند، می‌توان برشمرد: انزوا، مالیات‌های کلان، کمبود امنیت در شبکه، ملال و احساس تکراری بودن کار، دشواری اعتماد به مشتریان، فعالیت فیزیکی اندک و قرار گرفتن به عنوان سیبل انتقادات و در معرض پیکان حملات رسانه‌ها، مخاطبان و ….
نمایشگاه‌های دانشجویی
اگر می‌خواهید بهترین آثار هنرمندان جوان را با قیمتی مناسب و قابل پرداخت بدست آورید، نمایشگاه‌های هنری دانشجویی یکی از بهترین روش‌ها برای نیل به این مقصود است.
دانشکده‌های هنر عموماً در پایان هر ترم، میزبان چنین نمایشگاه‌هایی هستند که در آن‌ها آثار فوق‌العادهٔ بسیاری را خواهید دید. خرید از این دست نمایشگاه‌ها، یک سرمایه‌گذاری متعادل با بودجهٔ اندک بر روی کالاهایی است که باور دارید رشد خواهند کرد.
روش آنلاین
امکان یافتن آثار هنری اصیل و باکیفیت که توسط هر دو گروه هنرمندان نوظهور و طیف ریشه‌دار و قدیمی برای فروش عرضه شده، در فضای اینترنت وجود دارد: از نسخه‌های تکراری آثار هنری با تکرارهای محدود گرفته تا شاهکارهای هنر مدرن و هر چیزی میان این دو. برخی از فضاهایی که می‌توان به صورت آنلاین آثار هنری را در آن‌ها جستجو کرد عبارت‌اند از:
- Etsy
- Society6
- RedBubble
- Saatchi ArtArtspace
- Artsy
- Zatista
هنر دیجیتال نیز به صورت آنلاین در دسترس قرار دارد که با عنوان توکن دیجیتالی منحصر به فرد و ثبت شده (NFT) شناخته می‌شود.
خرید مستقیم از هنرمندان
شاید واضح‌ترین طریقهٔ خریداری آثار هنری، خریدن آن‌ها به شکل مستقیم از خود هنرمند باشد؛ خواه خالق اثر را در زندگی واقعی بشناسید، خواه کارهایش را دورادور دنبال کنید، احتمالاً دلتان می‌خواهد از نزدیک با او در ارتباط باشید تا ببینید آیا می‌توانید اثرش را بی‌واسطه خریداری کنید یا خیر. هم‌اینک برخی هنرمندان آثارشان را بر روی پلتفرم‌هایی نظیر Etsy، اینستاگرام یا وب سایت‌هایشان در معرض بازدید و فروش قرار داده‌اند.
در هنگام خرید آثار هنری به چه نکاتی باید توجه کرد؟
۱.بودجه خود
اولین و مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که دنبال اثری بگردید که با بودجه شما تناسب داشته باشد. پیش از آن‌که به دنبال خرید آثار هنری بروید، خوب است که در مورد سقف بودجه خود و اینکه توانایی پرداخت چه میزان نقدینگی را دارید واقع‌بین باشید. به‌علاوه، این نکته را پس ذهنتان داشته باشید که در برخی موارد، بازه‌ی قیمتی آثار انعطاف‌پذیراند و شاید بتوانید اگر تنها اندکی با توان مالی‌‌تان فاصله دارند، کمی تخفیف بگیرید.
۲.هنرمندان خالق آثار
صد البته که خالق اثر بسیار اهمیت دارد. گرچه اشراف بر کلیت جهان هنر و تشخیص میزان ارزشمندی هنرمندان نوپدید نیز بسیار مهم و ضروری می‌نماید، در پی هنرمندانی باشید که حمایت موزه‌های معتبر و گالری‌های به‌نام را با خود دارند. ستون‌های معرفی هنرمندان در مجلات هنری و یا آراء مجموعه‌داران راجع به آثار را دنبال کنید. هنرمند را یک شرکت و اثر هنری را به مثابهٔ سرمایه در نظر بگیرید. پس در مورد هنرمند، درست مانند یک شرکت، پیش از سرمایه‌گذاری تحقیق و بررسی کنید.
۳. نسخه‌های تکراری محدود
اگر اثری را خریداری می‌کنید که در چند نسخه خلق شده است، باید مد نظر داشته باشید که پدید آمدن هر نسخه بر قیمت تاثیر می‌گذارد؛ آثار با نسخه‌های تکراری معدود، ارزش مادی بیشتری دارند.
مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در هنر
الف. مزایا
نوسان اندک، بازگشت سرمایهٔ مناسب
تجارت آثار هنری در برابر مولفه‌هایی که بر قیمت‌های موجود تاثیر می‌گذارند، مقاومت بیشتری دارد؛ عواملی چون: تغییر در شرایط اقتصاد جهانی یا جنجال‌های سیاسی. قیمت آثار هنری می‌توانند به سرعت افزایش یابند اما به کندی و به ندرت ریزش می‌کنند.
نادر بودن=ارزشمندی
سرمایه‌گذاری در هنر ساده و شفاف است. اصل ارزشمندی به سبب کمیابی می‌تواند باعث شود قیمت آثار هنری در طی دوران رکود اقتصادی نیز ثبات بیشتری نسبت به دیگر کالاها داشته باشد.
سطح دارایی حساب شده و پایدار
با اتخاذ رویکرد متفاوت جهت مدیریت سرمایه از سوی سرمایه‌گذاران، نقش هنر در جامعه نیز مدام درحال تغییر است.
صنعت هنر هم اینک بالغ بر سه تریلیون دلار ارزش‌گذاری شده است و این نشان می‌دهد که هنر دیگر تنها برای ارزش زیبایی شناختی‌اش مورد تحسین واقع نمی‌شود، بلکه به خاطر حیاتش به عنوان یک دارایی جایگزین نیز ارزشمند است.
ب. معایب
تشکیک درمورد صحت قیمت‌ها
ارزش‌گذاری پولی بر روی یک اثر هنری می‌تواند فرآیندی مبهم و سوال برانگیز باشد. گالری‌ها و واسطه‌های هنری گاهی وقتی نوبت به قیمت‌گذاری برای نخستین بار می‌رسد، پنهان کار می‌شوند. این اتفاق حتی در بازارهای ثانویه مانند حراجی‌ها نیز رخ می‌دهد. این مساله را با برخی ابزارها می‌توان مورد بررسی و کنکاش قرار داد و نتایج حراج‌ها نیز شاخص خوبی برای تعیین قیمت‌ها به شمار می‌آیند.
اثر هنری یک شیء واقعی است و ابعاد فیزیکی دارد.
انبارداری، نمایش یا ترابری اغلب توام با احتیاطِ آثار هنری می‌تواند چالش برانگیز، هزینه‌بر و حتی گران باشد.
محدودیت در تبدیل به نقدینگی
بخش مهمی از سرمایه‌گذاری‌های هنری به شکل دراز مدت اتفاق می‌افتند. این بدان معنا است که پول و سرمایه شما مدتی محبوس می‌شود و بازگشت نقدینگی با مشکل مواجه می‌گردد.
رقابت نابرابر
شما ممکن است با خریدارانی بازی کنید که از شما با دانش‌تر هستند، نقدینگی هنگفتی دارند و یا بنا به دلایل شخصی و غیراقتصادی می‌خواهند به هر قیمتی که شده آن اثر را به دست آورند.
سخن آخر
سرمایه‌گذاری در حوزهٔ هنر و بر روی آثار هنری، با تمام فراز و فرودهای خود، علاوه بر بهره‌مندی از لذت زیبایی‌شناختی، به جهت نوسان اندک بازار و مقاومت در برابر تحولات اقتصاد جهانی و تلاطمات سیاسی، تجارتی متعادل و به صرفه به شمار می‌آید و نسبت به دیگر داد و ستدها دوام و ثبات بیشتری دارد.
نویسنده: آرش سلطانعلی
