موسسه فرهنگی هنری ایده اولین موسسهی ارائه دهندهی آثار هنری به صورت NFT در ایران است؛ که با افتخار به علاقهمندان این امکان را میدهد؛ که آثار هنری موردعلاقه خود را بدین شکل خریداری نمایند. همچنین این امکان را برای مشتاقان یادگیری فوت و فن NFT میدهد، که در کارگاههای آموزشی شرکت نمایند. اما در ابتدا لازم میدانیم که نگاهی اجمالی به چیستی NFT آثار هنری بیندازیم.
NFT هنری چیست؟
NFT یک دارایی دیجیتال است که به طور کامل در دنیای دیجیتال وجود دارد، شما نمیتوانید آن را لمس کنید، اما میتوانید مالک آن باشید. یک NFT میتواند هر نوع فایل دیجیتالی باشد: یک اثر هنری، یک مقاله، موسیقی یا غیره.
NFT مخفف Non Fungible Token است، اما این به چه معناست؟ در ابتدا به مفهوم «Fungible Token» میپردازیم؛ اگر از نظر اقتصادی به آن فکر کنیم: یک اسکناس 100 دلاری را میتوان با پنج اسکناس 20 دلاری تعویض کرد و همچنان همان ارزش را حفظ کرد، به این معنی که یک اسکناس 100 دلاری یک رمز قابل تعویض است. اگر این اسکناس 100 دلاری توسط بنکسی، هنرمند مشهور آثار خیابانی، امضا شود؛ تبدیل به یک محصول کاملا منحصر به فرد میشود. پس تعیین ارزش آن بسیار دشوارتر است، زیرا دیگر به سادگی ارزش پنج اسکناس 20 دلاری را ندارد. این بدان معناست که یک توکن غیرقابل تعویض را نمیتوان با هیچ مقدار معادل تعویض کرد. همچنین به این معنی است که مانند هر سرمایهگذاری، ارزش آن میتواند در آینده بسته به شرایط افزایش یا کاهش یابد. چیزی که ما به طور خاص به آن علاقهمندیم این است: این ابزار جدید و دیجیتالی فروش هنر چگونه بر سازندگان و صنعت خلاق تأثیر میگذارد؟
به بیان دیگر، درحال حاضر اتفاق عجیبی در دنیای هنر آنلاین درحال رخ دادن است. بسیاری از مردم به طور غیرعادی با تصاویر کارتونی میمونها، گربهها، پنگوئنها، روباتها، اسکلتها، جنگجویان انیمیشن، بیگانگان و ارواح، هیجان زده میشوند. همچنین صحبتهای زیادی در مورد این چیزها وجود دارد که مردم را ثروتمند میکند و بازارهای هنری سنتی را مختل میکند.
این محصول یک پدیده نسبتا جدید است؛ که در آن هنر دیجیتال با اسناد مالکیت مجازی به نام NFT (توکنهای غیرقابل تعویض) به هم متصل میشود. به عبارتی NFT ها واحدهای منحصر به فردی از دادههای دیجیتال هستند که در زنجیرههای بلوکی ذخیره میشوند. بلاکچینها دفترهای دیجیتال غیرمتمرکز هستند که تراکنشها را پیگیری میکنند و برای پشتیبانی از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین استفاده میشوند.
NFT ها برای سازندگان چه معنایی دارند؟
1. مالکیت هنر دیجیتال
قبل از وجود کریپتوکارنسی، ما هرگز نمیتوانستیم چیزی کاملا دیجیتالی داشته باشیم. ما ویدیوها و موشن گرافیکها را مرور کردیم، آنها را تغییر کاربری دادیم و آنها را بازنشر کردیم، اما این فرصت کنونی برای در نظر گرفتن مالکیت کامل و ملموس بر یک فایل دیجیتال یا اثر هنری وجود نداشت. ظهور NFT این جریان را تغییر میدهد و به سازندگان اجازه میدهد آثار هنری دیجیتال را اجاره کنند، آنها را بفروشند یا آنطور که میخواهند به نمایش بگذارند.
برای فروش آنها، طراحان باید نوعی مالکیت «قانونی» کار خود را بدست آورند. بنابراین پس از ایجاد هنر NFT بر روی بلاکچین،سرویس ارزهای دیجیتال، توکنایز میشود. بلاکچین یک سیستم تراکنش دیجیتال است که اطلاعات را به گونهای ثبت میکند که هک یا کلاهبرداری را بسیار دشوار میکند، به این معنی که برای ردیابی مالکیت حق چاپ و حفظ سوابق ایجاد بسیار مفید است. از نظر تئوری، هر شاهکار دیجیتالی که طراحی کنید و بسازید، تنها به شما منتهی خواهد شد.
درنهایت، این روند باید به هنرمندان دیجیتال اجازه دهد تا برای کار خود به رسمیت شناخته شوند، مشابه آنچه که نقاشی مانند گوستاو کلیمت با نقاشی مشهور خود، بوسه، شناخته میشود. مسئلهای که در مورد این مفهوم بسیار جدید وجود دارد، این است که اگرچه بلاک چین قراردادهایی برای حمایت از قانونی بودن استخراج و کپی رایت هنر رمزنگاری دارد، اما هیچ یک از آنها هنوز در دادگاه، محاکمه یا آزمایش نشدهاند.
هنرمندان قبلا با خبرهایی مبنی بر اینکه آثارشان توسط کلاهبرداران به طور تقلبی ضرب شده و فروخته شدهاند، رو به رو میشدند. اما بدون حمایت مربوطه توسط قانون یا هر گونه قانون از قبل موجود در مورد این موضوع، اینکه این هنرمندان میتوانند در این مورد چه کاری انجام دهند، حدس و گمان باقی میماند.
2. روشی جدید برای درآمدزایی
هنر NFT روشی کاملا جدید برای دستهبندی آثار هنری دیجیتال است که به طراحان امکان میدهد از آثار خود درآمد کسب کنند. قرار است این فرآیند سریعتر و روشی در دسترستر برای طراحان باشد، تا کار تولید کنند و از خلاقیت خود پاداش بگیرند. هیچ مشتری برای پرداخت وجود ندارد، هیچ فایلی برای چاپ آماده نمیشود و منتظر شنیدن بازخورد یا تغییر و ویرایش کار شما برای مطابقت با نیازهای مشتری نیست.
– مزایا و امتیازها
برخی از هنرهای NFT با حق امتیاز به هنرمند به وجود میآیند، به این معنی که هر بار که اثر هنری به فروش میرسد، هنرمند میتواند 8 تا 10 درصد از کل فروشهای آینده را دریافت کند. این بستگی به این دارد که هنرمند از کدام پلتفرم استفاده میکند. به عنوان مثال، زورا یک پلتفرم NFT با گزینه «اشتراک خلاقانه» است، به این معنی که کاربران میتوانند فورا آثار هنری را خریداری و مبادله کنند.
-NFT ها نمیتوانند به تنهایی بایستند.
چیز دیگری که با شیوع NFT ها بر صنعت طراحی تأثیر زیادی میگذارد، ارزش است. چگونه برای یک اثر هنری فیزیکی در مقایسه با یک اثر هنری مجازی ارزش قائل میشوید. همچنین ارزش NFT و CryptoArt تنها بر اساس ارزش Cryptocurrency است. از آنجا که NFT ها بر اساس اتریوم فروخته میشوند و به ارزش پولی تبدیل میشود، به عنوان مثال یک NFT به قیمت 2 اتریوم به فروش میرسد که برای ما حدود 2255 دلار ترجمه میشود. اما اگر ارزش اتریوم کاهش یابد، ارزش اثر هنری نیز کاهش مییابد، درواقع ارزش آن به طور مداوم به ارز دیجیتال وابسته است.
3. دسترسی جهانی
پیش از این، دنیای انحصاری و درخشان جمعآوری و فروش آثار هنری چیزی بوده است، که عموما در فضاهای فیزیکی در رابطه با آثار هنری فیزیکی اتفاق افتاده است. طراحان و هنرمندان از رویدادهای IRL مانند: نمایشگاهها و بازارها درآمد کسب میکردند تا اینکه رویدادهای اخیر جهانی به این معنی بود که بسیاری از این راهها متوقف شدند. ظهور تجارت NFT به این معنی است که مجموعههای هنری توانسته است به صورت آنلاین حرکت کند و آن را به روی بسیاری از هنرمندان در مقیاس جهانی باز کند، هنرمندانی که ممکن است قبلا شانس فروش آثار خود را به خریداران نداشته باشند.
به طور مشابه، برای بسیاری از طراحان گرافیک، حفظ یک درآمد ثابت بدون انجام کارهای عجیب و غریب یا کارهای نامرتبط میتواند واقعا دشوار باشد. ثبات، کم کم به وجود میآید و میتوان آن را در مشتریان وفادار یا از طریق گردش مداوم و به موقع پروژهها یافت. اما، اگر درحال حاضر به خوبی در بازار هنری تثبیت نشدهاید، پیدا کردن راه خود در این صنعت رقابتی میتواند دشوار باشد. بنابراین، فوریتی که در آن یک NFT میتواند درآمد ایجاد کند، از نظر تئوری میتواند موجی از فرصتها را برای تعداد زیادی از خلاقان، به ویژه آنهایی که از امتیازات کمتری برخوردار هستند، باز کند.
مانند رسانههای اجتماعی، پلتفرمهای NFT به طراحان امکان دسترسی فوری به مخاطبان جهانی را میدهند و اغلب، داشتن یک فالوور آنلاین از قبل موجود به هنرمندان کمک میکند تا در بازار NFT قرار بگیرند. بخش دشوار برای طراحان، این است که چگونه مخاطبان خود را به خریداران تبدیل کنند. مانند هر برند دیگری، شما باید مخاطبان خود را پیدا کنید و یاد بگیرید که چگونه با آنها ارتباط برقرار کنید. این به این معنی است که شما باید استراتژیهای برند را بررسی کنید تا آنچه برای شما مناسب است را بیابید. اگر قبلا حضور آنلاین زیادی نداشتید، نگاهی عمیقتر به رویکرد بازاریابی خود داشته باشید.
– فراگیری در مقابل انحصار
بخش هنری NFT ها ادعا میکند که محیطی فراگیر و محافظتکننده برای کسب درآمد هنرمندان دیجیتال ایجاد میکند. هرکسی که به رایانه دسترسی دارد، میتواند یک NFT بسازد و پتانسیل پیشرفت را داشته باشد: چه موقعیت شما واقعگرایانه باشد، چه گرافیکهای متحرک سه بعدی یا پیکسلهای بلوکی مانند ویدئوی Nyan Cat (که به قیمت 600000 دلار فروخته شد). این پتانسیل را دارد که زندگی میلیونها خلاق در سراسر جهان را تغییر دهد.
با این حال، یک نکته که باید از آن آگاه بود این است که هزینه ضربات و ضررها چقدر گران است. طراحان باید از یکدیگر پیشی بگیرند تا آثار هنری خود را بر روی بلاک چین «طراحی» کنند. قیمتها بسته به زمان و شبکه در نوسان است، اما از هرجایی بین 80 تا 1000 دلار متغیر است. این هزینه فروش را برای طراحان تضمین نمیکند، اما بدون پرداخت آن نمیتوانند آثار هنری خود را در بازار فهرست کنند.
4. ردپای زیست محیطی سنگین
یکی از بحثهایی که پیرامون دنیای آثار هنری NFT وجود دارد، تأثیر آن بر محیط است؛ Joanie Lemercier هنرمند فرانسوی اخیرا پس از اینکه NFT او در 10 ثانیه به فروش رفت و هزاران دلار درآمد داشت، خبرساز شد. خیلی باورنکردنی است، درسته؟ چیز دیگیری که او نمیتوانست پیشبینی کند این است که این تراکنش دقیقا چقدر انرژی مصرف میکند: معادل میزان مصرف استودیو او در یک دوره کامل 2 ساله، که 8.7 مگاوات ساعت انرژی است. سپس فروشنده او این قطعه را دوباره فروخت که همان مقدار انرژی مصرف کرد و هنرمندی را که به دنبال فروش آنلاین کار به عنوان جایگزینی سازگار با محیط زیست برای حمل و نقل آثار فیزیکی در سراسر موزههای جهان بود، وحشت زده کرد. Lemercier در ادامه بیانیهای منتشر کرد که نشان میدهد، شفافیتی که از پلتفرمهای cryptoart در هنگام بررسی مصرف انرژی با آنها مواجه شده است، دچار فقدان هستند.
جای تعجب نیست که این واقعیت که آثار هنری NFT بسیار منابع سنگین هستند؛ برای بسیاری از طراحان بسیار نگران کننده است. اما این موضوع منحصر به تجارت Cryptoart نیست. کامپیوترهای پرقدرت اساسا برای به دست آوردن بیشترین بیتکوین با یکدیگر رقابت میکنند و برای این کار نیاز به تامین مقدار زیادی برق دارند.
امروزه توسعه جایگزینهای سبزتر ادامه دارد، اما درحالی که بیتکوین همچنان بر ارزهای دیجیتال تسلط دارد، این فرآیند که برای محیط زیست مضر است، برای هر طراح که مایل به فروش هنر خود به عنوان NFT است اجتنابناپذیر است.
در ایران نیز، موسسهی فرهنگی هنری ایده، بر آن است که با حمایت آثار هنرمندان داخلی با استفاده از NFT به شکوفایی و پیشرفت این مرز و بوم کمکی کند. همچنین اگر علاقهمند هستید که اطلاعات بیشتری در باب NFT کسب کنید، میتوانید در کارگاههای شناخت NFT ایده شرکت نمایید.