داستان­‌هایی پیرامون شاهکارهای هنر جهان 

آیا می‌­دانستید «گل­‌هایِ آفتابگردان» ون گوگ، آن قدرها هم که فکر می­‌کردید بکر و اصل نیست؟ یا اینکه مونالیزا زمانی را در اتاق خواب ناپلئون بناپارت سپری کرده؟ و تابلو «جیغ» ادوارد مونک، از فوران آتشفشان الهام گرفته است؟

پیرامون هر شاهکار هنری ده­‌ها و شاید صدها داستان حقیقی و زاده‌­ی تخیل وجود دارد که سال­‌ها است نقل محافل و زبان‌گرد و قلم گرد اهالی هنر است و حال چندی از مشهورترین این روایت­‌ها:

1- امضای گل­‌های آفتابگردان ون گوگ:

شاید بارها آفتابگردان­‌های ون گوگ را تماشا کرده باشید اما تاکنون متوجه نشده باشید که همه­ نسخه‌ها دقیقا عین هم نیستند. در مجموع ون گوگ 12 گل آفتابگردان رنگ روغن کشیده است. الهامات او در دو دوره تجلی یافتند؛ چند نقاشی اول آفتابگردان­‌ها در 1886 در پاریس خلق شدند. سپس، دو سال بعد، در جنوب فرانسه، تعدادی دیگر. او از اینکه دوستش، پل گوگن،  خانه­ جدیدش را ببیند بسیار سرخورده و افسرده بود، خانه­‌ای که آفتابگردان‌­ها بر دیوار استدیواش می‌­درخشید. گوگن شیفته خانه  و استدیو شد و متعاقبا آمد که بماند.

2-  مونالیزای اعجاب آور داوینچی:

این اثر در اوایل قرن شانزدهم کشیده شد و زمانی را در اتاق خواب ناپلئون سپری کرد؛ همان بازه‌­ای که در سال 1911 از موزه‌­ی لوور دزدیده شده بود. در آن زمان این باور وجود داشت که پرتره­ دیگری در زیر پوسته آن قرار دارد.از دیرباز، هاله‌­ای از ابهام صاحب آن لبخند راز آلود را احاطه کرده است. تنها چیزی که می­‌دانیم این است که مونا به زبان ایتالیایی به معنای خانم و لیزا به احتمال قوی لیزا گراردینی، همسر تاجر ابریشم است.

3- جیغ اسرارآمیز مونک:

تابلوی «جیغ» ادوارد مونک ابتدا «فریاد طبیعت» نام داشت. تک لحظه­‌ای هراس‌انگیز در هنگام گذر از خیابانی در اسلو که آسمان به رنگ سرخ افروخته گرائیده، الهام‌بخش مونک در ثبت آن بوده است.برخی بر این باورند که رنگ قرمز در این نقاشی به گرگ و میش کراکاتوا (آتشفشانی در اندونزی) و طلوع قرمز پر شوری باز می­‌گردد که در اروپا پس از فوران این آتشفشان رویت شد.تابلو جیغ در سال 2012 هنگامی‌که به مبلغی حدود 120 میلیون دلار فروخته شد، رکورد تازه‌­ای در حراج آثار هنری از خود به جای گذاشت. 

4-  دنیای کریستینا:

«دنیای کریستینا» 70 سال بعد از آنکه نخستین بار کشیده شد، افسونگری‌­اش را آغاز کرد. زن بی چهره‌­ای که بر زمین دراز کشیده (آنا کریستینا السون)، همسایه و الهام بخش هنرمند اهل پنسیلوانیا، اندرو وایت. ژست اُلسون از آن دلبری­‌های رمانتیک نیست؛ او از اختلال در عضله­ کمر رنج می‌­برد و مشهور است که خودش را به سختی تا مقابل حیاط نقاش می‌­کشید.

5-  گوتیک آمریکایی:

گرنت وود، سال­‌های بسیاری را در اروپا در جستجوی یک منبع الهام سپری کرد اما اثری که سبب شهرتش شد را در بازگشت به هارت لند کشید.نمادی ملی و نمونه­ برجسته­ ناحیه گرایی؛ «گوتیک آمریکایی»، به نظر می‌­رسد یک کشاورز دون پایه و همسر رنگ پریده‌اش را به تصویر کشیده است. گرنت قصد داشت این زوج را پدر و دختر نشان دهد؛ که در جهان واقع نبودند.

6-  دختری با گوشواره­ مروارید:

شاهکاری از دورانِ طلایی هلند، «دختری با گوشواره­ مروارید» اثر ورمیر، بازدید کنندگان را با نگاه نافذ منتظرش از زمان پدید آمدن خود تاکنون بهت زده کرده است. اطلاعات اندکی راجع به زنی که مدل پرتره است در دست می‌­باشد. برخی می­‌گویند دختر، فرزند ورمر بوده و برخی وی را معشوقه ‌اش می‌­دانند. هرچند ممکن است هر یک از این گزاره­‌ها صحیح باشند اما، اثر تمایلی ندارد تا فرد به خصوصی را تصویر کند. نقاشی ورمر چهره‌­ای آرمانی است در لفافه­ جامه‌ای غیربومی. 

7- مسیح در طوفان دریاچه­ گالیله:

بانوی شیفته­ هنر، ایزابلا گاردنر، در سال 1898 این تابلوی رامبرانت را که تنها دورنمای دریا را نقاشی کرده بود، خریداری کرد. اثر جایگاه ویژه­‌ای را در موزه­‌ی بوستون به خود اختصاص داد که خانم گاردنر با نام خودش برپا کرده بود و تا 18 مارچ 1990 که به همراه تعدادی از آثار گران دیگر دزدیده شد، در همان جا قرار داشت. کارشناسان ارزش آثار به سرقت رفته را بالغ بر یک میلیارد دلار تخمین زدند.گرچه انگشت اتهام به سوی سارق نژاد پرست بوستونی نشانه رفته شد، اما دستبرد زنندگان هیچ گاه دستگیر نشدند و محل اختفای آثار گمشده ناشناخته باقی ماند.

8- دو زن از تاهیتی:

پُست امپرسیونیست برجسته و دشمن دوست‌نمای ون گوگ، گوگن، همسر و فرزندانش را به طمع یک زندگی کامجویانه در ساحل جنوب رها کرد. وی برای پرتره­ ظاهرا معصومانه‌­اش از زنان تاهیتی، بیش از یک قرن مورد ستایش قرار گرفت.

---

برای آشنایی بیشتر با پست امپرسیونیسم و دیگر سبک­های نقاشی جهان می­توانید به سایت مدرسه­ ایده مراجعه و در دوره­ تاریخ هنر معاصر جهان ثبت نام نمایید.

---

  

9- پرتره­ مادام ایکس:

پرتره­ جان سینگر سارجنت از ویرجینیا اونگو گاترو، همسر یک بانکدار فرانسوی، که در هنگام نخستین رونمایی­‌اش در تالار پاریس به سال 1884 انتقادات بسیاری را بر انگیخت. سارجنت امیدوار بود این پرتره زندگی­‌اش را سر و سامان دهد، اما اثر چنان بدنامی گسترده­‌ای را رقم زد که سبب شد سارجنت به مقصد انگلستان نفی بلد کند. 

10- تداوم حافظه:

هنرمند سورئالیست، سالوادور دالی، واقعیت را با این تصویر خیره کننده از ساعت­‌های از هوا تهی شده که بر منظری بیابانی پراکنده شده‌­ا‌ند، فروپاشاند.کمپوزیسیون اثر در تقابل با منطق عقلانی قرار دارد و یادآور وضعیتی خیال‌گونه است. دالی در فرآیند هنری‌اش از مِتُد انتقادی پارانویا که یک تکنیک سورئالیستی است بهره برد. روشی که به معنای خود القایی حالتی وهمی است. 

11- عروس باد:

نامه‌ه­ای عاشقانه به معشوقش معروف­‌ترین اثر اسکار کوکوشکا، هنرمندی را به تصویر می‌­کشد که با الهام‌بخش خود، آلما مالر (بیوه‌­ی آهنگساز معروف گوستاو مالر) درهم تنیده است. این نقاش اکسپرسیونیست، وقتی بانو مالر رابطه­‌ی عاشقانه و پر شورشان را پایان داد، بسیار مغموم و سرخورده شد، این اندوه او را بر آن داشت تا در تابلویش عروسکی بی‌روح را  با اندازه‌های واقعی انسانی به تصویر کشد. 

12- ژوئن سوزان:

«ژوئن سوزان» تصویری از زیبایی از حال رفته و در پیراهن شفاف نارنجی که توسط هنرمند مشهور انگلیسی فردریک لیتون در اواخر قرن نوزدهم نقاشی شده است. اثر اندکی پس از خلق ناپدید و در اوایل دهه­ 1960 میلادی دوباره پیدا شد. از قرار معلوم توسط کارگری که در یک کارگاه ساختمانی مشغول به کار بود و داخل یک دودکش. در آن زمان بسیاری آن را از مد افتاده خواندند و هنگامی که به حراجی­‌ها آمد نتوانست ویژه و خاص جلوه کند. اما در عصر حاضر، ارزش و اعتبار واقعی این شاهکار ارزشمند بر همگان مکشوف شده.

13- من و دهکده:

رمانتیسیسم ابدی و خیال‌گونه، تخیل مهاجر روسی مارک شاگال پیرامون زندگی را در قالب «من و دهکده» بر می­‌انگیزاند. این نقاشی با نمادهایی پربار، تاثیری کوبیستی را به نمایش می­‌گذارد که شاگال جوان وقتی در پاریس زندگی می‌­کرد پیوسته در معرض آن قرار داشت.

14- سلف پرتره­ ون گوگ با گوش بانداژ شده:

مشهور است که ون‌گوگ گوش خودش را بریده است؛ اما رابطه­ اجباری و از سر کراهت او با رفیق پُست امپرسیونیست­ش، گوگن که سبب تسریع خودآزاری این هنرمند شد، شهرت چندانی ندارد.ون‌گوگ سال 1888 را با کار در جنوب فرانسه سپری کرد. در اکتبر همان سال، گوگن به او پیوست. رابطه­ دوستی­شان رو به زوال رفت و ون‌گوگ واکنش خوبی به اخبار کوچ مزاحمت بار گوگن از خود نشان نداد. هنرمند معذب، گوش خودش را برید، لای روزنامه پیچید و بنا به گزارش‌­های رسیده، برای سالم نگه داشته شدن به یک بدکاره­‌ی محلی داد. «سلف پرتره­‌ی ون گوگ با گوش بانداژ شده»، او را در استودیواش نشان می‌­دهد، درحالی که سمت راست سرش در پارچه‌ای پیچیده شده است.سخن آخرشما ممکن است چیزهای زیادی در موزه­‌ها بیاموزید اما پلاک‌­های نصب شده در کنار شاهکارهای هنری محدودتر از آن هستند که تمام ماجراهای پیرامون آن­‌ها را نقل کنند. داستان‌­های بسیاری در پس شاهکارهای هنری جهان نهفته‌اند که ما تنها چندی از مشهورترین این روایت­‌ها را به اختصار بیان کردیم. برخی از این قصه‌ها حتی بر ارزش مادی اثر افزوده و در افزایش چشم‌گیر قیمت آن نقش بسزایی داشته­ اند.منبع