مهم ترین رویدادهای هنری در سال 2021

بخش اول

در سال 2020، مشخص شد که موقعیت‌های محدودی در دنیای هنر -و در کل جهان- می‌توانند مانند گذشته باقی بمانند. پس از آن سال طوفانی، سال 2021 تغییرات چشمگیری را به همراه داشت که برخی از مهمترین آن‌ها در روند کاری موسسات دیده شد. برخی از موزه‌ها نیز در ایالات متحده و اروپا چالش‌هایی را پشت سر گذاشتند که از تغییرات دائمی در نحوه عملکرد آن‌ها خبر می‌داد. بعضی هم در شیوه رهبری خود تنوع ایجاد کردند و گام‌هایی رو به جلو برداشتند. در همین حال، پس از تاخیرهای طولانی ایجاد شده مربوط به بحران کووید، سرانجام موزه‌های مورد انتظار در اروپا و آسیا وارد صحنه شدند و خود را به عنوان مؤسسه‌های اصلی در زمین بازی هنر بین‌الملل تثبیت کردند.

هنرمندان نیز در این بین همیشه نقش کلیدی را در پیشبرد گفتمان‌های مختلف، شکل دادن به شیوه‌ای که همواره برخی موضوعات ضروری در سرتاسر جهان مورد بحث قرار می‌گیرند و  هموار کردن راه برای ظهور یک رسانه جدید ایفا می‌کنند. در بازار هنر هم، چهره‌های برجسته‌ای از آن‌ها به بازگرداندن رویدادهایی هنری مانند نمایشگاه‌ها، حراج‌های بزرگ و … به صحنه کاری کمک می‌کنند که سال گذشته و با همه گیری ویروس کرونا به شدت مورد غفلت قرار گرفته بود.

در زیر نگاهی به مهم‌ترین رویدادهای هنری تعیین کننده و شاخص در سال 2021 می‌اندازیم:

 1. افتتاح نمایشگاه جاسپر جانز در دو شهر آمریکا:

با انتخاب عنوان «Mind/Mirror» هم به عنوان نام نمایشگاه و نیز عاملی برانگیزاننده، مروری مهم و بسیار جاه‌طلبانه از کار جاسپر جانز -به طور همزمان و در دو بخش- در موزه ویتنی نیویورک و موزه هنر فیلادلفیا صورت گرفت. این نمایشگاه موشکافانه و درخشان (که تا ماه فوریه ادامه خواهد داشت) ازگالری‌هایی در مکان‌های مختلف تشکیل شده که نه تنها به یکدیگر ارجاع داده، بلکه جنبه‌های مختلف موضوع مشترکشان را نیز نشان می‌دهند. دو کیوریتور مشارکت کننده در این پروژه اسکات روتکف در ویتنی و کارلوس باسوالدو در فیلادلفیا هستند که جانز را در سن 91 سالگی به عنوان یکی از مهمترین هنرمندان زنده عصر ما برمی‌شمرند.

2. خشم ملی نسبت به انتشار عناوین کاری مدیر موزه ایندیاناپولیس

موزه هنر ایندیاناپولیس در نیوفیلدز هنگامی که لیست کاری مدیر جدید خود را منتشر کرد و در توضیح آن هدفی مبنی بر «جذب مخاطبان گسترده‌تر و متنوع‌تر با حفظ مخاطبان قدیمی، اصلی و سفیدپوست هنر» درج کرده بود، مورد اعتراض قرار گرفت. همین امر باعث شد که موزه به سرعت سویه خود را تغییر دهد و بیانیه‌ای صادر کند که در آن چنین نوشته شده بود: «مخاطبان ما – و بیشتر مخاطبان موزه‌ها – در طول تاریخ همیشه از اقشار یکسانی بوده‌اند و در حال حاضر هم هستند، و ما متعهد هستیم که آن را تغییر دهیم و به آنها متنوع بخشیم. ما عمیقا متأسفیم که در شرح کاری مان و به جای تمرکز بر ایجاد تنوع در مخاطبان اصلی خود، عباراتی را استفاده کردیم که به جای وحدت بخشی، تفرقه انگیز بودند». اما اعتراضات باز هم آرام نشد و اندکی پس از آن، چارلز ونبل، رئیس موزه، استعفا داد.

3. ورود بین‌المللی موزه پاریس به دنیای هنر با نمایش کلکسیون فرانسوا پینو:

فرانسوا پینو، کلکسیونر بزرگ، دو دهه است که در تلاش برای افتتاح موزه‌ای در پاریس می‌باشد. رویای او سرانجام در سال جاری محقق شد آن‌هم زمانی که Bourse de Commerce – یک فضای هنری خصوصی عظیم در بورس اوراق بهادار سابق در پاریس- سرانجام درهای خود را به روی بازدیدکنندگان باز کرد. این بورس اکنون مکانی مجلل را برای این مجموعه با ارزش فراهم کرده است. نادیده گرفتن کیفیت استثنایی چیزی که در معرض دید قرار گرفت سخت بود. هنگامی که موزه پس از دو بار تاخیر بوجود آمده ناشی از کووید 19 افتتاح شد، با نمایش آثار دیوید هامونز David Hammons کار خود را آغاز کرد – یک نمایش بسیار غیرمعمول برای هنرمندی که آثارش تا بحال به ندرت در معرض دید عموم بوده است. در کنار آن نیز آثاری از سیندی شرمن، سرپاس، اورس فیشر و غیره وجود داشت. این نمایش افتتاحیه نشان می‌دهد که این مرکز نه تنها ورود چشمگیری به صحنه موزه‌های فاخر پاریس داشته، بلکه در مقیاسی وسیع‌تر ورودی موفقیت آمیز به بازار بین‌المللی هنر نیز بوده است.

4. اعتراض هنرمندان کوبایی علیه نقض حقوق بشر:

در طول سال 2021، هنرمندان کوبایی اعتراضات شدیدی را علیه نقض حقوق بشر و سانسور در کشور خود رهبری کردند و به همین دلیل با تهدیدات زیادی نیز مواجه شدند. هنرمندانی مانند لوئیس مانوئل  و اوترو آلکانتارا برای مدت طولانی بازداشت شدند و همچنین انبوهی از اعتراضات در اطراف دوسالانه هاوانا اتفاق افتاد که منجر به امضای نامه سرگشاده بیش از 400 فعال فرهنگی از سراسر جهان، از جمله تانیا بروگوئرا، ترسیتا فرناندز و ولید رعد شد که در آن از نقض حقوق بشر توسط دولت کوبا در سال گذشته شکایت داشتند. بروگوئرا، یکی از افراد مورد نظارت پلیس در هاوانا نیز، یکی از حامیان سرسخت این کمپین تحریمی بود، کمپینی که تحت عنوان #NoALaBienalDeLaHabana در سراسر رسانه‌های اجتماعی منتشر شده بود. هنرمندانی مانند جولی مهرتو، تئاتر گیتس، مارینا آبراموویچ و کیوریتور هانس اولریش اوبریست نیز برخی از چهره‌های برجسته‌ای بودند که علناً از تحریم حمایت کردند. این رخداد باعث شد که از ماه نوامبر، چندین شرکت کننده در بینال به اعتراض آن‌ها توجه کرده و از شرکت در نمایشگاه انصراف دهند.