موزهٔ لوور خانهٔ نیم میلیون اثر هنری است و خود نیز یک اثر هنری به شمار می‌آید که در طول قرن‌ها تغییر یافته، بازسازی شده و عناصری از آغاز قرن دوازدهم (در زیر زمین اطراف لابی) را در خود حفظ کرده و سبک‌های کلاسیک رنسانس و فرانسوی همچنان در آن غالب است. گفته می‌شود که موزهٔ لوور از معماری ساختمان کنگرهٔ ایالات متحده در واشنگتن دی سی و موزهٔ متروپولیتن در نیویورک الهام گرفته است.
موزهٔ لوور که در ابتدا در سال 1190 به عنوان یک قلعه ساخته شد، در سال ۱۵۴۶ توسط فرانسیس اول به اقامتگاه اصلی پادشاهان فرانسه تبدیل شد و تا زمانی که لوئی چهاردهم در سال 1682 به کاخ ورسای نقل مکان کرد، به همان شکل باقی ماند. تقریباً هر پادشاهی در طول قرن‌ها به گسترش آن کمک کرده است؛ از جمله لوئی چهاردهم و پانزدهم، دو مجموعه‌دار مشتاق هنر، که الحاقات عمده‌ای در آن ایجاد کردند. در سال 1793 مجلس ملی تصمیم گرفت که از کل ساختمان به عنوان موزه برای نگهداری و نمایش شاهکارهای فرانسه استفاده شود. اخیراً، به عنوان بخشی از پروژه بازسازی دههٔ 1980، هرم شیشه‌ای و فلزی نمادین معمار معروف I. M. Pei در حیاط بزرگ موزه ساخته شد تا از آن به عنوان ورودی اصلی استفاده شود.
در هر زمان، حدود 38000 اثر از دارایی‌های موزه در معرض دید مخاطبان قرار دارند. این مجموعهٔ چشمگیر به هشت بخش تقسیم شده است: آثار باستانی مصر، خاور نزدیک، یونان، اتروسک، روم، هنر اسلامی، مجسمه‌سازی، هنرهای تزئینی، نقاشی و چاپ و طراحی. میلیون‌ها بازدیدکننده سالانه می‌آیند تا نگاه اجمالی به آن‌ها بیندازند؛ اما آثار زیبای زیادی نیز وجود دارد که ممکن است تصمیم‌گیری برای دیدن همهٔ آن‌ها غیر ممکن به نظر برسد. به همین خاطر در اینجا 24 اثر هنری را که باید از آن‌ها بازدید شود، معرفی می‌کنیم.
در مقالهٔ اول 2 اثر دیدنی دپارتمان شرق باستان موزهٔ لوور، یعنی لوح حمورابی و گاوهای بالدار خورس‌آباد را بررسی می‌کنیم و در ادامه با آثار دیگری از مصر، یونان، اروپا و… در مدیوم‌های متنوع نقاشی، مجسمه‌سازی و هنرهای دکوراتیو آشنا خواهیم شد.
لوح حمورابی در موزهٔ لوور
دپارتمان آثار باستانی خاور نزدیک، دارندهٔ لوح حمورابی است که گفته می‌شود در حدود 1755-1750 قبل از میلاد، توسط ششمین فرمانروای سلسلهٔ اول بابل نوشته شده است. این اثر طولانی‌ترین، سازمان‌یافته‌ترین و حفظ‌شده‌ترین متن قانونی خاور نزدیک از دورهٔ باستان است که بر روی یک لوح سنگی یا ستون 7.4 فوتی بازالتی حکاکی شده و در سال 1901 در منطقهٔ شوش در ایران کشف شده است.
بالای لوح سنگی، تصویری از پادشاه حمورابی به همراه شاماش (خدای خورشید بابلی و خدای عدالت) وجود دارد. در زیر این نقش برجسته، متنی 4130 خطی به خط میخی وجود دارد که بیشتر آن‌ها طیف وسیعی از قوانین کیفری، خانوادگی، مالکیتی و تجاری از جمله قانون lex talionis معروف: چشم در برابر چشم (مقابله به مثل) را بیان می‌کند. نمونه‌هایی از این سنگ در موسسات متعددی از جمله مقر سازمان ملل متحد در شهر نیویورک و موزهٔ پرگامون در برلین نیز وجود دارد.
گاوهای بالدار خورس‌آباد در موزهٔ لوور
پادشاه سارگون دوم در قرن هشتم قبل از میلاد، بر امپراتوری آشور سلطنت می‌کرد. در حدود 713 قبل از میلاد، او دور-شاروکین «قلعه سارگون» را در شمال عراق کنونی، پایتخت جدیدی که قرار بود به بزرگترین شهر جهان باستان تبدیل شود، تأسیس کرد. کاخ او که به عنوان نمادی از قدرت مطلق در نظر گرفته شده بود، با خدایان خیرخواهی به نام آلادلامو (روح محافظ) یا لاماسو (گاو نر بالدار) تزئین شده بود. این موجودات 28 تنی که از روبرو یا بغل به تصویر کشیده شده‌اند، هر کدام از یک بلوک سنگ مرمر تراشیده شدند. آن‌ها بدن و گوش‌های گاو نر، بال‌های عقاب و صورت انسان دارند.
نقش حفاظتی آن‌ها زمانی که شاه سارگون دوم در سال 705 قبل از میلاد در یک نبرد جان باخت، زیر سوال رفت. جسد او هرگز پیدا نشد و همین امر باعث شد برخی تصور کنند که او نفرین شده است؛ به همین دلیل پسر و جانشین او، پادشاه سناخریب، تصمیم گرفت پایتخت را به نینوا منتقل کند. شهر ناتمام خورس‌آباد در سال 1843 توسط پل امیل بوتا، معاون کنسول فرانسه در موصل، دوباره کشف شد. حفاری‌ای که تحت حمایت او انجام شد، منجر به کشف مجدد تمدن گمشده‌ای گشت که فقط از کتاب مقدس و سایر متون باستانی شناخته شده بود. برخی از یافته‌های بوتا، از جمله این جفت گاو نر، راهی موزهٔ لوور شدند؛ جایی که اولین موزهٔ آشوری جهان در 1 می 1847 افتتاح شد.
نویسنده و گردآورنده: عاطفه وکیلی
سبک “وانیتاس”؛ استعارهٔ مرگ در طبیعت بی‌جان
5 اثر باستانی خاورمیانه نزدیک و تمدن مصر در موزه لوور