این مقاله درادامه معرفی ۲۴ اثر دیدنی موزه لوور است که در بخش قبلی آثاری را از دپارتمان شرق باستان- منطقه ایران و عراق- بررسی کردیم. در این قسمت نیز به معرفی ۵ اثر باستانی خاورمیانه نزدیک و تمدن مصر در موزه لوور می پردازیم که آثاری مانند؛ کتیبه آجری کمانداران، مجسمه Ebih-II، مجسمه کاروماما، ابوالهول بزرگ تانیس وکاتب نشسته را در بر دارد.
کتیبه اجری کمانداران
شوش یکی از قدیمی ترین شهرهای جهان و پایتخت عیلام است، تمدنی باستانی که مرکز آن در منتهی الیه غرب و جنوب غربی ایران امروزی می باشد، منطقه ای که در قرن ششم پیش از میلاد توسط امپراتوری هخامنشی تصرف شد و همچنین جایی که داریوش اول (حدود ۵۵۰ تا ۴۸۶ پ.م.) در آن کاخی بنا کرد. دیوارهای این کاخ دارای یک حاشیه کتیبه از جنس آجر چند رنگ از کماندارانی با ریش است که با نیزه‌هایی در هر دو دست و تیرکمان‌هایی در پشت خود به صورت نیم رخ در حال رژه رفتن هستند.
بسیاری معتقدند که آنها بخشی از پیاده نظام برگزیده متشکل از ده هزار سرباز هستند که هرودوت آنها را جاویدان نامید. کتیبه ها از آجر سیلیسی با لعاب های قهوه ای، سفید و زرد ساخته شده است که با تیغه های نازک از هم جدا شده اند تا رنگ ها با هم مخلوط نشوند. این کتیبه در سال ۱۸۸۴ توسط باستان شناسان فرانسوی جین و مارسل دیولافوی کشف شدند. ۲۰ سرباز دیگر نیز که توسط رولان دی مکونم در پایان عملیات حفاری پیدا شد در این بخش موزه لوور به نمایش گذاشته شده است.
مجسمه Ebih-II
این مجسمه متعلق به قرن ۲۵ قبل از میلاد، یک مرد چشم آبی است که در حالت نیایش نشسته است. بر اساس کتیبه ای به خط پیشا میخی در پشت مجسمه، این اثر ابیه دوم Ebih-II ، فرماندار دولت شهر باستانی ماری در شرق سوریه امروزی را به تصویر می کشد.
این مجسمه۲۰.۷ اینچی از گچ، با حکاکی هایی از شیست-نوعی سنگ-، صدف و لاجورد ساخته شده است و در حفاری هایی که در سال ۱۹۳۳ توسط باستان شناس فرانسوی آندره پارو انجام شد، به صورت دو تکه کشف شد. سر آن روی سنگفرش محوطه بیرونی معبد ایشتار و بدنه اش در چند متری آن کشف شد.
مجسمه کاروماما، پرستنده الهی آمون
ژان فرانسوا شامپولیون (۱۷۳۰-۱۸۳۲) زبان شناس و شرق شناس فرانسوی، اندکی پس از کشف این شاهکار ۱.۹ فوتی در سال ۱۸۲۹ در مجموعه معبد کارناک در نزدیکی اقصر نوشت: من زیباترین قطعه برنزی را که تا به حال در مصر کشف شده است به موزه لوور می آورم. شامپولیون فکر می‌کرد که این مجسمه باوقار تزیین شده با طلا، نقره و نوعی الیاژ به سال ۸۷۰ قبل از میلاد برمی‌گردد و ملکه کاروماما دوم، همسر فرعون تاکلوت دوم از سلسله بیست و سوم را به تصویر می‌کشد، در حالی که او در واقع مظهر کاروماما اول، دختر فرعون تاکلوت اول و همسر اوسورکون دوم از سلسله بیست و دوم است.
ابوالهول بزرگ تانیس
ابوالهول بزرگ تانیس با ارتفاع بیش از ۱۵ فوت – مجسمه‌ای گرانیتی که احتمالاً به قرن ۲۶ قبل از میلاد برگردد – بزرگترین ابوالهولی است که در خارج از مصر تا کنون حفظ شده است. این اثر که در خرابه‌های معبد آمون را در تانیس، پایتخت کشور در سلسله‌های ۲۱ و ۲۳ کشف شد، خیلی زودتر، شاید در اوایل سلسله چهارم (حدود ۲۶۲۰–۲۵۰۰ پیش از میلاد) ایجاد شده بود.
تنها چیزی که از کتیبه اصلی آن باقی مانده، نام بردن از فراعنه آمنهات دوم (سلسله ۱۲)، مرنپتا (سلسله ۱۹) و شوشنق اول (سلسله ۲۲) است. موزه لوور این موجود افسانه‌ای را با چهره انسان، بدن شیر و بال‌های شاهین در سال ۱۸۲۶ از مجموعه گنجینه‌هایی که هنری سالت، مصرشناس بریتانیایی گردآوری کرده بود، به دست آورد.
ابوالهول بین سال های ۱۸۲۸ تا ۱۸۴۸ در محوطه موزه (که امروزه به نام Cour du Sphinx شناخته می شود) به نمایش گذاشته شد. در اواسط دهه ۱۹۳۰ به مقبره طراحی شده توسط معمار آلبرت فران منتقل شد تا دو بخش ضلع جنوبی موزه لوور در قسمت Cour Carrée را به هم متصل کند.
کاتب نشسته
این مرد نشسته – ملبس به دامن سفید، با پاپیروس نیمه‌غلتان بر روی دامان و نگاه نافذ چهره‌اش – یکی از نمادهای موزه لوور است. در مصر باستان بسیاری از فراعنه، خدمتگزاران خود را به عنوان آثار هنری جاودانه می کردند تا بتوانند از دانش و خدمات آنها در زندگی پس از مرگ نیز بهره مند شوند.
این پیکره که احتمالاً در دوره پادشاهی قدیم مصر، یعنی در دوره سلسله ۵ (حدود ۲۴۵۰-۲۳۲۵ قبل از میلاد) یا در دوره سلسله ۴ (۲۶۲۰-۲۵۰۰ قبل از میلاد) با سنگ آهک ساخته شده است، در سال ۱۸۶۰ در نزدیکی مقبره ای در ساقارا، توسط باستان شناس فرانسوی آگوست ماریت کشف شد.
گوهر نشان کردن چشم ها با کریستال سنگی، منیزیت و مس-آرسنیک همان چیزی است که نگاه او را بسیار نافذ می کند. پس از بازگشت اخیر آن از موزه لوور-لنز، بخشی از لوور در شمال فرانسه-، می توانید از آن دیدن کنید.
نویسنده و گردآورنده: عاطفه وکیلی
