هنرمندان بسیاری در این جهان زیسته‌اند که با وجود خلاقیت‌ها و آفرینش‌های منحصر بفردشان، دوران زندگی خویش را در گمنامی سپری کرده‌اند و چه بسا پس از دوران زندگی‌شان بوده که گوهر وجودشان کشف و مورد شناخت، تجلیل و تقدیر جامعه قرار گرفته‌اند. به جرات می‌توان گفت که عنایت‌الله خان روغنچی یکی از آن هنرمندان است، که بیش از هفتاد سال از عمر پر بار خود را وقف آفرینش‌های هنری در حوزه‌های نقاشی و مجسمه‌سازی کرد.

او از یک سو دانش‌آموخته مدارس هنری فرنگ بود و از سوی دیگر دل در گرو هنری داشت که مخصوص به عوام خوانده می‌شد و از اسطوره‌ها، عشق‌ها و علایق آن‌ها پرده برمی‌داشت. هنر قهوه‌خانه، ابزاری برای عنایت‌الله خان بود تا از میانه هنر مدرن و هنر عامیانه راهی یگانه بسازد و خود را در آن متجلی سازد. دریغ که گاه و بیگاه ناملایمت‌های زندگی و عدم درک جامعه، او را در این میانه می‌آزرد و از ادامه آن منصرف می‌کرد.

آنچه در این نمایشگاه به معرض دید گذاشته شده است، ادای دینی است به آن هنرمند فقید که در تمام طول عمر خود، جز به آفرینش‌های هنری و مردمان سرزمینش به ‌چیز دیگری فکر نکرد و همه رنج‌ها و دشواری‌های این مسیر را با جان و دل پذیرفت. این مجموعه که تا به امروز هرگز دیده نشده، تلاش‌های مردی است که مسیر  متمایزی را در دل نقاشی قهوه‌خانه‌ گشود و در عین پایبندی به سنت‌های این حرفه، نوآوری‌های سبک خود را در آن بنیان نهاد. آثار او نمونه‌هایی اصیل و ناب از این هنر رو به خاموشی است. به امید آنکه نوآوران این عرصه، راهش را ادامه دهند.

آرش سلطانعلی