انسان‌ ها از قرن ‌های بسیار دور تاکنون در صدد جستن راهی برای به اشتراک گذاشتن عقاید و تصوراتشان با یکدیگر بوده اند.

هنر حالت و فرم ( Form ) دادن به مواد مختلف برای بیان اندیشه ای را مجسمه سازی می گویند. مجسمه سازی ( Sculpture ) ساخت اشیا به صورت ترکیبی و هم گذاری و یا به روش بیرون کشیدن جسم متشکل از یک حجم شکل نیافته است. پیکره ساز توسط مصالح و متریال( Material ) گوناگون؛ فرآیند شکل دادن به مواد را منتج به سازه ای سه بعدی به نام پیکره و یا تندیس میکند. مجسمه ها در ابعاد متفاوت و با منظور و بیان هنری ساخته می شوند. این هنر از شاخه های هنرهای تجسمی و هنر های زیبا ( Fine arts) است و نقش بسیار مهمی در بیان و تجسم وقایع و افراد تاریخ دارد.

مقدمه

هنر مجسمه سازی به‌عنوان شکلی از رفتار انسان در نسبت با جهان، از دوران ماقبل تاریخ وجود داشته است. اولین آثار مجسمه سازی شناخته‌ شده مربوط به حدود ۳۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح است. بشر اولیه برای مقاصد معنوی یا مذهبی، پیکرهای حیوانی و انسانی را که با استفاده از استخوان، عاج یا سنگ حکاکی شده بودند، خلق می‌ کردند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

مجسمه ‌سازی، محصول فرهنگی از دوران طلایی جوامع یونانی و رومی بوده و نقش مهمی در توسعه‌ی هنر غرب داشته است. یونانیان باستان پیکرهایی به شکل خدایان خود می ساختند و در معابد قرار می دادند؛ مصریان نیز مجسمه هایی برای مردگان خود می ساختند و اقوام دیگر نیز هر یک مطابق با سنن و آئین خود اقدام به ساخت مجسمه می کردند. مجسمه‌ سازی و معماری به عنوان هنرهای مکمل؛ شالوده‌ی اصلی هنر دینی برای چندین قرن بودند که این مهم هنر و تمدن اروپا را ترقی داد.

ارمغان مجسمه سازی به هنرمند کشف از دل هر جسمیت جامد است. مجسمه سازی یک اصطلاح ثابت و فرم ناپذیر نیست که به یک گروه بندی همیشگی از فعالیت ‌های هنری اعمال شود. مجسمه سازی نام هنری است که رشد و تغییر می ‌کند.

گستره این هنر قرن بیستم بسیار فراخ تر از دو یا سه دهه قبل بود. در اواخر قرن بیستم، بسیاری از هنرمندان شروع به کشف انتزاع یا ساده ‌سازی فرم‌ ها و حذف جزئیات کردند. برخی از هنرمندان، مجسمه ‌های خود را از پایه ‌های سنتی برداشتند. دسته ای دیگر شروع به کاوش و استفاده از در متریال جدید کردند آنان رویکرد و اندیشه استعاری و به ایده و مفهوم نهفته در یک اثر ارج نهادند.

در این مقاله تلاش بر آن است تا علاوه بر ارائه تعریفی درباره مجسمه سازی، به آشنایی با شیوه های ساخت مجسمه، انوع آن، متریال مورد استفاده و استقبال هنرمندان و هم چنین معرفی چهره های تاثیرگذار و مهم این هنر بپردازیم.

تعریف مجسمه سازی

هنر مجسمه سازی به‌عنوان نمودی از رفتار انسان در نسبت با محیط پیرامون از دوران ماقبل تاریخ وجود داشته است. انسان نخستین اشیا سودمند و کاربردی خلق می‌ کرد که با فرم ‌هایی شبیه به مجسمه تزئین شده بودند. بعضی از آن ها جنبه مذهبی و دینی داشته است و برای مقاصد معنوی و یا نمایش قدرت حاکمان ساخته می شده است.

مجسمه ‌سازی تنها گونه هنرهای تجسمی است که تلفیقی از سه بعد در انتقال و بیان یک منظور است. کلمه Sculpture برگرفته از کلمه لاتین sculpere به‌معنای کنده ‌کاری است. مجسمه سازی یا پیکره سازی فرم یا حالت دادن به مواد برای مقاصد هنری است. این هنر نقش بسیار ارزنده ای در تکامل و رشد فرهنگ دارد؛ به طوری پدید آمدن آن در رنسانس ایتالیا و ادقام آن با معماری نمدهای فراوانی در مذهب و بناهای مذهبی داشته است. مواد در دستان هنرمند به قصد تخلیه تخیل، انتقال اندیشه و پیام او شکل داده می شود.

پیکره به منظور هدفی خاص در هیبت یک انسان، شی و یا حیوان ساخته می شود. در واقع هر شکل سه بعدی که از نظر موضوعی هدفمند باشند با نام های پیکره، مجسمه و تندیس شناخته می شوند.

طیف وسیعی از مواد از جمله خاک رس، چسب، سنگ، فلز، پارچه، شیشه، چوب، بتن، و مواد ترکیبی را می ‌توان در این هنر مورد استفاده قرار داد. مواد را می‌ توان حکاکی، مدل‌ سازی، قالب‌ گیری، هم گذاری و مونتاژ کرد.

 

 

تاریخچه مجسمه سازی

سبقه هنر مجسمه ‌سازی به دوران ماقبل تاریخ (۴۰۰۰۰ الی ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد) باز می ‌گردد. نخستین آثار شناخته شده متعلق به عصر حجر هستند. ونوس برخات رم و ونوس تن تن هر دو قدمتی بالغ بر ۲۳۰ هزار سال پیش از میلاد دارند.

پس از مجسمه ‌سازی مصر باستان که خدایانی از جنس سنگ و یا برنز در معابد قرار می دادند و یا  پیکره هایی شبیه به فرد تازه وفات یافته می ساختند زیرا گمان داشتند که روح مرده به دنیا باز می گردد و با دیدن این مجسمه از سرگردانی نجات پیدا می کند، ادوار پر اهمیتی که در رشد هنر مجسمه ‌سازی تاثیر گذار بودند، اروپای دوران کلاسیک (۵۰۰ تا ۲۷ سال پیش از میلاد)، دوره‌ی گوتیک (۱۱۵۰ الی ۱۳۰۰ میلادی)، رنسانس ایتالیا (۱۴۰۰ الی ۱۶۰۰ میلادی) و دوره‌ی باروک (۱۶۰۰ الی ۱۷۰۰ میلادی) هستند.

تندیس‌ ها و نقش برجسته ‌های مصری با رنگ و یا مواد رنگ ‌آمیزی دیگر پوشانیده می‌ شدند. این مواد شامل ورقه‌ های طلا و نقره و سایر رنگ ‌های گران ‌بها بودند.

 

عناصر مجسمه سازی (Sculptural Design)

• فضا
• ماده
• سطح

مجسمه را می توان در فضا و ماده (جرم) خلاصه کرد. ماده یا جرم به همان توده مواد، مصالح و متریال مورد استفاده گفته می شود. هوای اطراف آن توده را فضا می نامند. عنصر بسیار مهم دیگر مجسمه ها (سطح) است.  استفاده از سطح  تاثیرات بصری متفاوتی از جمله محدب بودن، مقعر بودن را ایجاد کند.

سطوح محدب (Convex Surfaces) القا کننده و رضایت، فشار درونی و لبریز بودن هستند این در حالیست که سطوح مقعر (Concave) نشانه فشار بیرونی، غیر واقعی بودن و سقوط هستند.

سطح صاف، نمی‌ تواند هیچ‌ حسی از سه بعدی‌ را القا نماید درحالی که یک سطح مدل‌ و بافت دار، نور و سایه را به واسطه فرورفتگی و بر آمدگی منعکس می ‌کند.

 

انواع مجسمه

۱_ مجسمه هایی که اطراف آن را فضا محاط کرده است؛ شامل نیم تنه ها سردیس، تندیس ها و پیکره ها. به این مجسمه ها ایستا نیز گفته می شود و معمولا سر و بدن در حالت سه بعدی ساخته می شود.

۲_ نقش برجسته که نقوش بر پیش زمینه ای قرار دارند می باشند که در ایران باستان نمونه های عالی آن در تمدن های هخامنشیان و ساسانیان دیده می شود.

 

روش های ساخت مجسمه

 

• افزایشی (شکل دهی): در این روش هنرمند با اضافه کردن تدریجی موادی چون گل، گچ، موم و مواد مشابه و با شکل دادن به آن، به فرم و حجم مورد نظر دست می یابد.

 

 

 

 

 

 

• روش کاهشی (کنده کاری و حجاری): در این روش مجسمه ساز ابتدا توده سنگ یا چوب یا ماده دیگر را آماده کرده و بعد از طراحی شکل مورد نظر روی توده خام، شروع به تراشیدن و کاستن زواید بطور همزمان از جهات مختلف می کند تا به شکل نهایی و مطلوب برسد.

 

 

 

 

 

 

• 

  جفت کاری (چسباندن): هنرمند با کنار هم قرار دادن اجزا و قطعات مختلف و انتخابی خود، فرم و حجم مورد نظر را کامل می سازد. مانند کلاژ یا جفت و جورکاری فلزات و اشیای مختلف و ترکیب آن ها با یکدیگر.

 

 

 

 

 

 

مجسمه سازی سنتی

مجسمه ‌سازان سنتی عموما از مجسمه‌ های یونان و رم باستان الهام می‌ گرفتند. در یونان باستان مجسمه های سنگی و برنزی از پیکر قهرمانان را در اماکن عمومی به نمایش می گذاشتند. هم چنین نمادی از خدایان متعدد را نیز در قالب مجسمه هایی کوچک و بزرگ در معابد جای می دادند.

هنر مجسمه ‌سازی سنتی تا پیش از قرن بیستم، چهار مشخصه‌ی اصلی داشت:

• صرفا جنبه‌ بازنمایی و نمایشی داشت.
• صرفا فرم جامد داشتند و عنصر فضای خالی همواره در کنار حجم دیده می ‌شد. علاوه بر اینکه این فرم جامد هیچ‌ گونه حرکتی نداشت.
• پیکره ها تنها از دو تکنیک کندن (carving) و مدل‌ سازی (modeling) ساخته می شدند.

مجسمه سازی مدرن

نیمه دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، جنبشی به نام مدرنیسم در تقابل با نئوکلاسیک ریشه گرفت. در این زمان، مجسمه ‌سازان به طبیعت‌ گرایی بی رغبت شدند و بیشتر به سبک‌ سازی های جدید، فرم و کیفیت ‌های متضاد و نوین گرویدند.

درحقیقت توجه به رئالیسم روانی معطوف شد تا رئالیسم فیزیکی. بعدها، علاقه هنرمندان به روان ‌شناسی باعث شد تا به مجسمه سازی انتزاعی‌ رو آوردند. مانند کارهای هنری مور و آلبرتو جاکومتی.

 

 

 

 

 

هنرمندان مکتب مدرن شروع به ساده ‌سازی فرم ‌ها و حذف جزئیات کردند. برخی از هنرمندان، مجسمه ‌های خود را از پایه ‌های سنتی برداشتند و به‌جای آن کار را روی سیم یا کابل آویزان کردند تا امکان حرکت و ایجاد مجسمه‌ های جنبشی ایجاد شود. امروزه برای ساخت یک مجسمه علاوه بر تکنیک‌ های کندن و مدل‌ سازی می‌ توان از مونتاژ کردن، چسباندن و یا هولوگرام استفاده نمود.

بعد ها هنری پدید آمد فراتر از شکل و توقع مجسمه های سنتی، به نام اینستالیشن که ترکیب مواد مجسمه ‌سازی با صدا، نور، ویدئو پروجکشن و تصاویر دو بعدی برای ایجاد محیط‌ های سه ‌بعدی است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

هنر مجسمه ‌سازی امروز دیگر محدود به مفاهیم مجسمه ‌سازی سنتی، ابزارها و تکنیک‌ های آن نیست. جنبه‌ بازنمایی آن با انتزاع (abstarct) جایگزین شده و همچنین می ‌تواند حالت جامد و بدون حرکت خود را از دست بدهد. در هنر مجسمه ‌سازی مدرن، عنصر فضای خالی با دقت بیشتری برای نمایش یک مفهوم به کار گرفته شده و مجسمه می‌ تواند تحرک و جنبش داشته باشد.

در عصر امروز، از مواد ثانویه ای نظیر بتن، فایبرگلاس، آلومینیوم، لاستیک، پاپیه ماشه، اجزای دوچرخه، شیشه رنگی و مواد بازیافتی درساخت مجسمه استفاده می شود.

انواع متریال در ساخت مجسمه

۱_ مجسمه سازی با گل

مجسمه های ساخته شده با گل که به مجسمه های سفالین نیز معروف اند؛ از دوره پارینه سنگی شروع شد یکی از محبوب و مرسوم ترین انواع مجسمه شدند. گل شکل پذیر، ارزان، سبک و در عین حال مستحکم و پایدار است و در در قالب گیری هم به عنوان الگوی مواد اولیه استفاده می شود.

گل نسبت به سایر مصالح ساخت، بیشتر است و از آنجا که دیرتر خشک می شود و امکان اصلاح کار وجود دارد، برای شروع مجسمه سازی ایده آل است.

از اولین انواع مجسمه های سفالین می توان مجسمه ونوس دولنی را نام برد که مربوط به حدود ۲۶۰۰۰ تا ۲۴۰۰۰ سال ق.م است. پیکره از جنس سرامیک بوده و در جمهوری چک یافت شده است.

۲_ مجسمه سازی با چوب

مجسمه های چوبی از قدیمی ترین انواع مجسمه به شمار می روند که تا اوایل صدر مسیحیت استفاده شده است.

مجسمه سازی با چوب در گذشته بسیار مورد استفاده و استقبال واقع شده است، بعدها در عصر باروک، چوب توسط لایه ای از گچ پوشیده و نقاشی می شد. اما به دلیل آسیب پذیری در برابر پوسیدگی، حشرات و آتش سوزی کم تر به جا مانده است. بیشتر مجسمه های چین و ژاپن از چوب هستند و مجسمه سازی با چوب در این کشورها رواج بیشتری داشته باشد.

دوران طلایی استفاده از چوب در غرب، به آلمان سده میانه می رسد. از هنرمندان بسیار معروف آن دوره می توان به (فیت اشتاس) و (یتلمن) اشاره کرد.

۳_ مجسمه سازی با سنگ

ساخت مجسمه های سنگ مرمر در یونان باستان و مجسمه های سنگ یشم در چین مرسوم است. این مهارت یادگار دوره نوسنگی است. مجسمه های ساخته شده از یشم به خاطر نورانی بودن و شفافیت رنگ ها و سایه های شان بسیار محبوبیت دارند. دو نوع از سنگ یشم به نام های نفریت و جیدیت در ساخت مجسمه بسیار حائز

اهمیت هستند.سنگ یشم خواص متفاوتی را همچون خلوص و پاکی، زیبایی و جاودانگی داراست.

در شیوه مجسمه سازی با سنگ بیشتر از سنگ های مرمریت و تراورتن استفاده می شود؛ خاصیت آهکی بودن این سنگ ها باعث برش پذیری بهتر آن ها می گردد و هنرمند با تراشیدن قسمت های اضافی حجم مورد نظر را روی سنگ ایجاد می نماید.

سنگ مرمر ایتالیایی در هنر روم باستان و رنسانس توسط هنرمندانی نظیر دوناتلو و میکل آنژ استفاده می شد هم چنین در ساخت معبد پارتنون نیز از سنگ مرمر استفاده می شده است.

سری ستون های فیگوراتیو و نقوش تزئینی بدنه خارجی کلیساهای جامع گوتیک اروپا از نمونه های بعدی است. کلیسای شارتر، نوتردام، ریمز و کلن از نمونه های این بناها هستند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

در راستای توضیح درباره مجسمه های سنگی، آنچه از دیرباز مرسوم و ارزمند بوده است رعایت اصول فیگوراتیو در مجسمه سازی است. در اینجا جا دارد به تعریف مختصری از واژه فیگوراتیو بپردازیم.

 

فیگوراتیو – Representational

اصطلاحی برای هنر که به بازنمایی شکل انسان اشاره دارد، اما تغییر یافته یا تحریف شده است. این نوع قالبا در شکل تندیس و یا نقاشی حضور پیدا می کند و بر اساس حالت و وضعیت های مختلف بدن انسان است.

فیگوراتیو عموما منجر به طراحی های دقیق، از فرم دست و پا و ژست و حالات متفاوت بدن انسان است. قدرت ترسیم و تصور وضعیت ماهیچه ها و استخوان های داخلی بدن از نمودهای هنر فیگوراتیو است.

شکل انسانی واقعیت به صورت کاملا واقع گرایانه ترسیم می شود. از این رو هنر فیگوراتیو را علیه انتزاع می دانند. در فیگوراتیو، برهنه ها یا صحنه هایی از انسان ها به تصویر کشیده می شود که در آن محور کار انسان یا انسان هایی است که  به تصویر کشیده شده اند. در آثار فیگوراتیو، معنا، مفهوم، ماهیت و احساسات ساخته و منتقل می شود.

طراحی فیگور و سر انسان می تواند راه مناسبی باشد برای درک عمیق مبانی طراحی و بررسی پرسپکتیو و تناسب در موضوعات مختلف طراحی. هنگام ساخت یک مجسمه فیگوراتیو، علاوه بر تناسبات هر فیگور، به هماهنگی حاکم بر هم آن ها نیز باید توجه کرد. وضعیت قرار گرفتن این اجزا در کنار هم، در نظر گرفتن سطح زمین، وضعیت و نسبت فضای منفی و مثبت و نهایتا نور و سایه از نکاتی قابل اهمیت است. فیگوراتیو جنبشی در مقابل انتزاع است اما امروزه بیشتر به هنر اکسپرسیون نزدیک است.

خواستگاه مهم این هنر، ایتالیاست و در این کشور، در دوره رنسانس با ظهور هنرمندان بزرگی چون لئوناردو داوینچی، مطالعه فیگوراتیو و آناتومی به شکل علمی و مدرن آن متولد شد

 

 

 

 

 

 

 

۴_ مجسمه با برنز

مجسمه سازی با برنز، روند پیچیده ای دارد که در چین، آمریکای جنوبی و مصر رشد یافت. در ریخته گری برنزی؛ الگوی اولیه و قالب از گل، گچ و یا موم ساخته می شود و بعد برنز ذوب شده در قالب ریخته می شود و خارج می شوند.

 

مجسمه های برنزی بسیار معروفی بر جای مانده اند که در زیر به شرح آن پرداخته می شود:

*دختر رقصنده: مجسمه برنزی مربوط به حدود ۲۵۰۰ قبل از میلاد – از تمدن هاراپان در هند.

*ذخائر پلاک های برنزی و مجسمه های برنزی یافت شده از حوضچه رودخانه زرد در چین مرکزی که به دوره شانگ بر می گردند.

*دروازه های بهشت (Gates Of Paradie) خالق : لوزنرو گمیبرتی

*دروازه های جهنم (Gates Of Hell)خالق: آگوست رودن

مرد پیاده (Walking Man I) خالق : جاکومتی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۵ _ مجسمه سازی با گچ

 

در روش مجسمه سازی با گچ، مخلوطی از گچ، سیلیس و آب تهیه می شود. طرح اولیه مدلسازی شده و با گچ قالب گیری می شود. هنگامی که مجسمه از قالب خارج شد، با ابزار مناسب قطعات اضافه را جدا  و پس از سنباده کاری و پرداخت مجسمه آماده می شود. مجسمه سازی با گچ برای ساخت پیکره، تندیس و احجام کاربرد زیادی دارد.

 

 

 

۶_ مجسمه سازی با پاپیه ماشه

مجسمه سازی با پاپیه ماشه در انواع ظروف کوچک، جعبه ها، قلمدان ها و دیگر کارها می تواند مورد استفاده قرار گیرد. مواد اصلی در این تکنیک هنری، کاغذ باطله، مثلا روزنامه و چسب چوب می باشد. که هم ارزان و هم در دسترس همگان قرار دارد و کاملا به صرفه است. عروسک های نمایش های عروسکی نیز عموما با این روش ساخته می شوند.

 

 

 

 

 

۷_ مجسمه سازی با خمیر

یکی از متداول ترین روش های مجسمه سازی، کار با خمیرهای مجسمه سازی است. علت نام گذاری این مجسمه ها به علت مواد اولیه به کار رفته است که نوعی خمیر دست ساز موسوم به خمیر چینی است. آن‌چیزی که ما به عنوان خمیر مجسمه ‌سازی می ‌شناسیم، گِل خمیری (Dough Clay) است.

این خمیر بسیار لطیف و شکل پذیر است و می توان اشکال ظریف و زیبایی را با جزئیات تمام با این خمیر خلق کرد. غیرسمی است و از فواید دیگر این خمیر؛ درجه ایمنی بالاتر، رنگبندی فراوان، استفاده آسان ‌تر و قابلیت استفاده چندباره است. همچنین قیمت آن نیز، ارزان است.

طرز تهیه خمیر مجسمه سازی

• 

  ابتدا نشاسته ذرت را به خوبی الک کنید تا به خالص‌ ترین حالت خود درآید. هر نوع ناخالصی کیفیت خمیر را کم می‌ کند.

• چسب چوب، آب و گلیسیرین را به نشاسته اضافه کنید و سپس آن‌ ها را به خوبی هم بزنید تا یکدست شوند. فراموش نکنید ظرفی که در آن این مخلوط را هم می ‌زنید، پیش ‌تر با وازلین به خوبی چرب شده باشد.
• یک ظرف فلزی بردارید، کف آن را با وازلین چرب کنید. مواد را درونش بریزید و بر روی شعله بسیار ملایم قرارش دهید.
• دائما مواد را هم بزنید تا ته نگیرد. بعد از چند دقیقه، خمیری نرم خواهید داشت.

خمیر را زمانی که هنوز سرد نشده و اندکی حرارت دارد، ورز بدهید تا به‌خوبی آماده شود. می ‌توانید خمیر را به مدت ۲ هفته در یخچال نگه دارید. بهتر است پس از خنک‌ شدن کامل خمیر، آن را درون یک پارچه نخی بپیچید و سپس درون کیسه پلاستیکی قرار دهید تا به یخچال برود. پس از یک روز، می ‌توانید مجسمه سازی با خمیر چینی را آغاز کنید.

از دیگر مواد استفاده شده در مجسمه سازی می توان به عاج و استخوان و صدف و سنگ های نیمه قیمتی مرجان و… نام برد. عاج ماده ای متراکم و سخت و سفید خامه ای رنگ است که در پستانداران رشد می کند. از این متریال در ساخت وسایل و ابزارآلات استفاده شده در کلیساها و اماکن مبارکه استفاده می شد. مرکز اصلی پیدایش این ماده در آفریقای شمالی و هندوستان هستند. البته از عاج شیر ماهی اقیانوس اطلس و استخوان نهنگ نیز در اروپای شمالی استفاده می شده است.

ابزار و وسایل مجسمه سازی

۱_ اسکنه نقطه ای

رایج‌ ترین ابزاری است که در حین مجسمه سازی استفاده می‌شود چون از آن برای برداشتن سریع مواد از روی یک سطح یا برای شکل‌دادن اولیه به یک متریال خام استفاده می‌ شود. برای سنگ ‌های نرم، اسکنه فولادی ایده آل است.

برای سنگ‌ های سخت ‌تر مانند گرانیت، اسکنه‌ های با نوک کاربید بهترین هستند. پس می‌ بینید که نوع این ابزار مجسمه سازی، خیلی بستگی دارد به متریالی که استفاده می ‌کنید. مسلما برای چوب هم از جنس سر اسکنه نقطه ‌ای متفاوتی استفاده می ‌شود. اسکنه نقطه ‌ای، یک ابزار مجسمه سازی مهم است و شما باید حتما آن را تهیه کنید. همچنین اسکنه های بتنی نقطه ‌ای عمدتا روی بتن استفاده می‌ شوند. داشتن نوک تیز به جای لبه تیز به این معنی است که این اسکنه برای برش بتن مناسب‌ تر است.

۲_ اسکنه دندانه دار

اسکنه دندانه دار بعد از اسکنه نقطه ‌ای برای اصلاح شکل مجسمه، حذف فرورفتگی‌ ها و برجستگی‌ ها استفاده می ‌شود. شکل این اسکنه شبیه به دندان ‌هایی است که ما با آن ها می‌جویم به همین دلیل در انگلیسی هم به tooth chisel معروف شده‌ اند. این ابزار مجسمه سازی هنگام ضربه، سطح را می‌جود و برای لایه‌ برداری از روی چوب و سایر سطوح مناسب است.

۳_ اسکنه تخت

از اسکنه های تخت برای صاف کردن بافت مجسمه استفاده می ‌شود. برای صاف کردن سطوح، ترد کردن لبه ‌ها و تقاطع صفحات و برش دادن حروف هم از این ابزار مجسمه سازی استفاده می ‌شود. درواقع این ابزار مجسمه سازی در درجه اول برای دنبال کردن و اصلاح کار اسکنه دندانه دار استفاده می ‌شود.

۴_ چکش مجسمه سازی

چکش‌ ها با وزن ‌های مختلف، برای کارهای مختلف مجسمه سازی استفاده می ‌شود. این ابزار مجسمه سازی به طور کلی هم برای کنده ‌کاری ‌های عمیق و هم برای حکاکی کوچک ترین جزئیات استفاده می ‌شود. وزن چکش برای انتخاب نوع کاربری آن بسیار مهم است.

۵_ رسپ یا سوهان

رسپ یا سوهان قطعه ‌ای فلزی است که در سراسر سطح آن دندانه ‌های بسیار کوچکی وجود دارد. از آن جایی که کنترل ابزارهای برقی مورد استفاده برای تکمیل کار ریز و جزییات گاهی اوقات سخت است، سوهان به عنوان جایگزین استفاده می ‌شود. رسپ‌ ها همچنین می توانند برای زمانی که شما می‌ خواهید روی یک سطح بافت ایجاد کنید، مفید باشد.

۶_ فرز مجسمه سازی

فرز مجسمه سازی یک ابزار برقی است که در سنگ تراشی استفاده می ‌شود. برای سنگ‌ های نرم ‌تر، می ‌توان از دیسک‌ های سنگ زنی کاربید استفاده کرد. اما  برای سنگ ‌های سخت ‌تر مانند گرانیت، باید از تیغه ‌های الماس استفاده شود. این دستگاه یک ابزار مجسمه سازی بسیار کارآمد است که می‌ تواند کار تراشیدن، برش یا صاف‌ کاری را با سرعت بسیار زیادی به اجرا بگذارد.

 

مجسمه سازان معروف

میرون

میرون ( مایرون ) یکی از مجسمه سازان معروف جهان است که اهل آتن باستان بوده است. او در قرن پنجم پیش از میلاد می زیست. بیشتر آثار میرون با فلز برنز ساخته شده اند.

آثار او بیشتر مجسمه هایی از قهرمانان و یا خدایان مختلف یونانی است. در آثار میرون نسبت های دقیق و ریتمی وجود دارد که پیش از او وجود نداشته است.

مشهورترین اثر میرون را می توان ( مرد دیسک انداز یا دیسک پران) دانست. این مجسمه به لحاظ دقت در آناتومی و تکنیک، بسیار ستودنی است.

 

 

 

 

 

 

فیدیاس

فیدیاس، مجسمه ساز یونان باستان است که اغلب او را برترین مجسمه ساز سبک کهن می دانند. از آثار مهم فیدیاس می توان از آتنا و تندیس زئوس نام برد. تندیس زئوس که یکی از مشهورترین آثار فیدیاس است از عجایب هفتگانه دوران قدیم به حساب می آید. فیدیاس این مجسمه ۱۲ متری را برای معبد المپیا ساخته است.

 

 

 

 

میکل آنژ

میکل آنژ یا میکل آنجلو، هنرمندی اهل فلورانس بود که در قرن پانزده میلادی زندگی می کرد. نام او در تاریخ هنر همیشه ماندگار است. از آثار معروف مجسمه سازی میکل آنژ می توان به پیه تا، موسی و تندیس داوود اشاره کرد.

مجسمه موسی اثر میکل آنژ که به موسی شاخ دار نیز معروف است.

 

 

 

 

 

دوناتلو

دوناتلو در قرن پانزدهم میلادی یعنی در قلب رنسانس می زیسته است. دوناتلو هم مانند بسیاری از مجسمه سازان معروف جهان، ایتالیایی بوده است. او در مجسمه سازی سبکی منحصر به خود داشت که الگوی بسیاری از هنرمندان قرار گرفته است. دوناتلو آثارش را با سنگ، برنز، چوب، خشت، گچ و موم کار کرده و آثار او بسیار زنده و دارای احساس هستند. تصویر زیر تصویر گیورگویس اثر دوناتلو است.

لئونارد داوینچی

داوینچی یکی از معروف ترین و مهم ترین هنرمندان تاریخ هنر جهان است. داوینچی نقاش، مجسمه ساز و معمار ایتالیایی بود که معاصر با میکل آنژ بوده است. داوینچی مجسمه های بسیاری خلق کرد اما تنها یکی از این مجسمه ها باقی مانده است. مجسمه مریم مقدس و کودک خندان. پژوهشگران حالا معتقدند که لئوناردو داوینچی، این مجسمه را در سال ۱۴۷۲ در‌حالی ساخته، که ۱۹ یا ۲۰ ساله بوده‌ است.

 

 

 

 

 

 

جیان لورنزو برنینی

جیان لورنزو برنینی، یکی دیگر از مجسمه سازان معروف جهان است که دسامبر سال ۱۵۹۸ در ایتالیا متولد شد. برنینی آثار مهمی را در قرن هفدهم خلق کرد و آثارش را تحت تاثیر سبک باروک می دانند. این آثار اکنون نیز در ایتالیا وجود دارند و ابهت رم را بیشتر کرده اند. مهم ترین آثار مجسمه سازی برنینی عبارتند از آپولو و دافنه ، خلسه ترزای مقدس و پلوتو و پروسرپینا.

برانکوژی

برانکوزی یا برانکوژی از مهم ترین و معروف ترین مجسمه سازان جهان است که نام او در تمام فهرست های مجسمه سازی موجود است. برانکولوژی الگوی بسیاری از هنرمندان و مجسمه سازان مهم دوره معاصر بوده است که بیشتر آثار خود را با مرمر و برنز ساخته است. از مشهورترین آثار برانکوژی می توان به دوشیزه پوگانی، پرنده در فضا و بوسه اشاره کرد.

هنری اسپنسر مور

هنری مور مجسمه ساز و نقاش مشهور انگلیسی، سال ۱۸۹۸ میلادی متولد شد. مور، آثاری آبستره غول پیکر مرمر و برنز ریخته ‌گری ‌شده بسیاری خلق کرد که اغلب در اندازه‌های بزرگ و به سبک آبستره (انتزاعی) بوده اند. از هنری مور همواره به عنوان بنیانگذار نوع جدیدی از مجسمه‎ سازی مدرن نام برده می شود. ازمشهورترین آثار مور می توان به مجسمه مادر و کودک، پیکره زن لمیده پوشیده، مجسمه پادشاه و ملکه، مجسمه خانواده اشاره کرد.

در آخر

مجسمه سازی بیان سه بعدی مفهوم با متریال گوناگون است که از آرایه های هنر تجسمیست. سیر تکمیل این هنر از انسان های نخستین تا هنر مدرن به درازا کشیده است. تغییرات این هنر هم راستای هنر امروزی به روش های ساخت مختلف منجر شده است. اما اصل فرم و تناسب مانا مانده است.

منابع

https://www.100honar.com/

https://actic.ir/

https://mojasamesazi.com/

https://dorontash.com/

https://sofalgari.com