در بخشی از معرفیِ نمایشگاه «آنِ ممتد»– نمایشگاه انفرادی آثار حجمی محمدعلی ملک پور، آمده است: «به تدریج به این باور رسیدم که شرط کلی بودن قوانین، انتزاعی بودن آنهاست و دریافتم که انتزاعی ترین کارها پر مخاطب ترین آثار جهانند. آثارم را بدون عنوان عرضه کردم تا ضمن تامین چند صدایی بتوانم از قوه هرمنوتیک مخاطبان برای چند سویه کردن کارهایم بهره بگیرم.»

حال به بهانه این نمایشگاه نگاهی می اندازیم به (حجمVolume) و (هنر حجمیvolumetric art).

چگونه هنر حجم خلق کنیم؟

اشیاء یا یا اّشکال با موجودیت سه بعدی دارای حجم شناخته می شوند. افزودن سایه های روشن و تاریک به یک نقاشی می تواند تصور حجم را شبیه سازی نموده و به آن ظاهری سه بعدی بدهد.

برای آشنایی بیشتر با حجم پردازی و دیگر مباحث نقاشی می توانید به سایت موسسه ایده مراجعه و در کارگاه نقاشی این موسسه ثبت نام نمایید.

ثبت نام در این دوره هم اینک مشمول ۵۰ درصد تخفیف ویژه می باشد.

تعریف حجم در هنر

نقطه ها خط را می سازند، خط اشکال را می سازد و یا یک سطح و حجم را. (جرمMass) به پیکره ای یکپارچه می گویند یا به گروهی از مولفه های بصری(خط، رنگ، بافت و ….) که شکلی منسجم را می سازند. و حجم یک واحد سه بعدی از فضا متشکل از ارتفاع، عرض و طول. اشکال تخت هستند، اگر به آن ها سه بعد بیفزاییم، به حجم تبدیل می شوند. حجم در واقع، اندازه، توده و بُعد یک شیئ به خصوص است.

نمونه های حجم در هنر

حجم ها اغلب در نقاشی هایی که از نور و سایه در یک چینش فضایی برای تاکید بر تخت نبودن خود بهره می برند، به جلوه گر می شوند.

بر خلاف این حقیقت که جرم بر وزن دلالت می نماید، حجم رابطه نزدیکی با جرم دارد.

فرم یا حجم

فرم ها همواره سه بُعد دارند: ارتفاع، عرض و طول. افراد می توانند دور شیئ بچرخند و سه بعد آن را ملاحظه کنند. با بهره بردن از نور و سایه ها، پرسپکتیو و … می توان قابلیت سه بعدی را به تکه ای دو بعدی مانند یک نقاشی افزود.

چگونه در هنر عمق ایجاد کنیم

حجم شیئ سه بعدی بیانگر عمق آن است.

حجم در هنر سه بعدی به چه معناست؟

فرم های متنوعی از حجم در هنر سه بُعدی وجود دارد. برخی به صورت دو بعدی شکل می گیرند، اما به گونه ای عمل می کنند که حس واقعی تری منتقل نمایند. در حجم، نور و سایه موجود بر روی یک سطح، یکدیگر را وانمایی می کنند.

شکل حجمی چیست؟

(شکل حجمیVolumetric form)معادل سه بعدی قالب است. حجم می تواند یک جسم فیزیکی مانند یک مجسمه باشد یا یک انگاشت ذهنی مانند یک عکس یا نقاشی که سایه ها و نور، گمان فضای سه بعدی را از آن متصاعد کرده باشند.

ویژگی های هنر سه بعدی

هنر سه بُعدی می تواند اشکال گوناگونی به خود بگیرد.

فرم های باز و بسته

فرم های بسته اغلب از یک جسم بزرگتر تراشیده می شوند، به شیوه ای که ساختمان آن سالم می ماند. بسیار سنگین و سخت به نظر می رسند و حس دوام و ماندگاری را منتقل می کنند.

فرم های باز درجه بُعدیت بیشتری دارند، به همراه پیش نمایی بیرونی و زوایای پنهان درونی.

فرم های ایستا و پویا

فرم های ایستا

فرم های ایستا ثابت، پایدار و بی تغییر به نظر می رسند. آن ها حس اجسام غیر قابل جا به جایی را به ما منتقل می کنند. اهرام ثلاثه و مجسمه ابوالهول بهترین نمونه ها در این مورد هستند. اهرام ثلاثه پایدارترین فرم موجود در جهان به شمار می آیند.

فرم های پویا

فرم های پویا زنده به نظر می رسند و حس تحرک و تغییر را منتقل می نمایند.

خط های تراز داخلی و خارجی

خط تراز به سطح یک فرم اشاره دارد. یک مجسمه می تواند هم خط تراز داخلی داشته باشد و هم خط تراز داخلی.

حجم و مجسمه سازی

حجم مهم ترین گونه از میان سه نوع کیفیت قابل لمس مجسمه است. حجم را می توان کیفیت گسترش ماده جامد در تمام سه بعد نامید. وقتی شیئ را با دستان خود نگه می داریم یا احاطه اش می کنیم، در واقع در حال ستایش حجم آن هستیم.

حجم خاصیت قابل حس فرم سه بُعدی است و به ویژگی فیزیکی یی که با اینچ ها و سانتی مترها سنجیده می شود ارتباطی ندارد. بدین معنا که نسخه بزرگ یک مجسمه کوچک حجم بیشتری ندارد. در اینجا اندازه مطرح نیست- بلکه شیوه ای مهم است که یک مجسمه تصور شده و در یک چنبره به نمایش گذاشته می شود.

نمایشگاه «آن ممتد» از جمعه ۲۱ مرداد ماه در گالری ایده برپا شده و آثار حجم محمدعلی ملک پور در معرض دید عموم قرار گرفته است.

منبع